فلج بل
فلج بل اختلالی است که به فلج موقت عضلات صورت منجر می‌شود، موجب افتادگی و ضعف در یک سمت صورت می‌شود و گاهی با سکته مغزی اشتباه گرفته می‌شود. با اینکه فلج بل ممکن است ترسناک به نظر برسد، اما این مشکل به طور دائمی نیست و ممکن است بسته به شدت آن از دو هفته تا شش ماه بهبود یابد.
این بیماری می‌تواند مردان و زنان را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما در افراد زیر ۱۵ سال یا بالای ۶۰ سال نادرتر است. شایع‌تر بودن آن در افرادی که دارای عفونت‌های دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا هستند، یا افراد مبتلا به دیابت دیده می‌شود. این بیماری به نام چارلز بل، جراح اسکاتلندی قرن نوزدهم، نام‌گذاری شده است که به مطالعه این اختلال پرداخت.
سکته مغزی
سکته مغزی نوعی آسیب به مغز است که به علت قطع ناگهانی جریان خون به مغز رخ میدهد. کمبود اکسیژن و مواد مغذی در خون باعث شروع ناگهانی سکته و تاثیرات ماندگار آن بر عملکرد عضلات، گفتار یا توانایی ادراک می‌شود. سکته مغزی به دو نوع تقسیم می‌شود: هموراژیک و ایسکمیک.
سکته هموراژیک
این نوع سکته به دلیل پارگی رگ خونی در مغز ایجاد می‌شود و منجر به خونریزی می‌گردد. این خونریزی ممکن است فشار داخل مغز را افزایش دهد و در برخی موارد، جراحی برای درمان آن نیاز باشد.
سکته ایسکمیک
سکته ایسکمیک بر اثر لختگی در رگ‌های خون‌رسان به مغز رخ میدهد که جریان خون به ناحیه‌ای از مغز را مسدود می‌کند. بسته به زمان تشخیص و دیگر عوامل، این نوع سکته می‌تواند با استفاده از داروها یا روش‌های دیگر برای حذف لخته‌های خونی درمان شود.
تفاوت فلج بل با سکته مغزی
- دلایل: دلایل سکته مغزی شامل لختگی خون و متوقف شدن جریان خون‌رسانی به مغز یا پاره شدن رگ‌های خونی در مغز است، درحالی‌که فلج بل به‌واسطه آسیب به عصب صورت ایجاد می‌شود.
- علائم مشابه: ازآنجایی‌که فلج بل یکی از عصب‌های صورت را تحت تأثیر قرار میدهد، از نظر علائم، شباهت‌هایی با سکته مغزی دارد. هر دو می‌توانند باعث فلج شدن یکطرفه صورت شوند. علائمی مانند ناتوانی در بستن چشم و افتادگی صورت در سمت آسیب‌دیده مشترک هستند.
علائم سکته مغزی
هنگام بروز سکته مغزی، مراجعه به پزشک متخصص در اسرع وقت بسیار مهم است. سرعت واکنش در این مرحله می‌تواند تشخیص علائم سکته مغزی را آسان‌تر کند. علائم سکته عبارت‌اند از:
- تعادل: از دست دادن ناگهانی تعادل
- چشم‌ها: ضعف یا از دست دادن بینایی
- صورت: افتادگی یک طرف صورت یا لبخند یکطرفه
- بازوها: ضعف در یک سمت بدن
- گفتار: ناتوانی در صحبت کردن یا گفتار نامفهوم
- زمان: تماس فوری با شماره 115 در صورت وجود علائم
حتی اگر مطمئن نیستید که علائم سکته را دارید، ضعف یا افتادگی صورت را جدی بگیرید.
علائم فلج بل
عصب صورت مجموعه پیچیده‌ای از عملکردها را کنترل می‌کند. هنگامی‌که این عصب آسیب می‌بیند، علائم زیر با شکل و شدت متفاوت ظاهر می‌شوند:
- فلجی، افتادگی، ضعف یا پرش در یک طرف صورت (به‌ندرت در هر دو طرف)
- تغییر در حس چشایی
- مشکل در صحبت کردن
- سرگیجه
- ترشح آب دهان
- خشکی چشم یا دهان
- آبریزش بیش‌ازحد چشم
- سردرد
- حساسیت به صدا
- درد در فک یا پشت گوش
- صدای زنگ در گوش
- مشکل در خوردن یا آشامیدن
تفاوت در علائم
برخی از علائم بین فلج بل و سکته مغزی مشابه است. سردرد، مشکل در غذا خوردن، صحبت کردن و ترشح آب دهان در هر دو مشترک هستند.
فلج بل
علائمی مانند:
- آبریزش چشم در سمت آسیب‌دیده صورت
- تغییر در حس چشایی
- حساسیت به صدا
- زنگ زدن گوش
سکته مغزی
علائمی مانند:
- مشکل در صحبت کردن
- خیره شدن چشم‌ها به یک جهت
- مشکل در راه رفتن
- تغییرات بینایی
- بی‌حسی در یک طرف بدن یا صورت
- ضعف در بازوها و پاها
در فلج بل، هرگز ضعف بازو و پاها یا مشکل در حرکت زبان یا چشم دیده نمی‌شود.
اقدامات پزشکی مورد نیاز
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، شروع سریع مراقبت‌های پزشکی را جدی بگیرید. پزشک ممکن است اقدامات زیر را انجام دهد:
- تصویربرداری: ام آر آی یا سی‌تی‌اسکن
- آزمایشهای خون: برای مشخص شدن میزان گلبول‌های سفید و برای تشخیص عفونت یا دیابت، آزمایش گلوکز
- ممکن است آزمایشهای دیگر نیز برای تشخیص دقیق‌تر فلج بل یا سکته مغزی ضروری باشند.
دلایل بروز فلج بل و سکته مغزی
با وجود بررسی علت‌های کلی فلج بل و سکته مغزی، محرک‌های خاصی نیز برای هر بیماری وجود دارند. محرک‌های ابتلا به فلج بل و سکته مغزی عبارت‌اند از:
دلایل فلج بل
- عفونت سیتومگالوویروس
- زونا و آبله‌مرغان
- تاول تب‌خالی و تب‌خال تناسلی
- آنفولانزا
- سرخک آلمانی
- مونونوکلئوز عفونی
- اوریون
- بیماری‌های تنفسی
دلایل سکته مغزی
- دیابت
- بیماری قلبی
- فشارخون بالا
- کلسترول بالا
- بیماری سلول داسی‌شکل (تولید گلبول‌های قرمز با شکل غیرعادی)
- سکته قبلی یا حمله ایسکمیک
درمان سکته مغزی و فلج بل
برای تشخیص فلج بل، آزمایشهای بیشتری مانند الکترومایوگرافی (EMG) (آزمایش اعصاب صورت) مورد نیاز است. برای درمان این بیماری، داروهای ضد ویروسی و استروئیدی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همان‌طور که قبلاً گفته شد، در بسیاری از موارد، علائم طی چند هفته تا چند ماه برطرف می‌شوند.
درمان فلج بل
- درمان علت اصلی بیماری: مانند عفونت (برای انجام بهترین اقدام با پزشک خود صحبت کنید)
- محافظت از چشم: در برابر خشک شدن در شب یا هنگام کار با کامپیوتر (استفاده از قطره‌ها و پمادهای چشمی مرطوب‌کننده)
- مصرف داروی ضد ویروسی
- مصرف مسکن یا گرمای مرطوب: برای تسکین درد
- فیزیوتراپی
- استروئیدها
درمان سکته مغزی
درمان سکته مغزی پیچیده‌تر است زیرا بستگی به نوع سکته دارد. سکته مغزی ایسکمیک را می‌توان با دارویی به نام ترومبولیتیک که بازکننده لخته‌های خون است، در صورت مراجعه بیمار به بیمارستان حداقل سه ساعت پس از سکته، درمان کرد. اما در موارد دیگر، ممکن است نیاز به جراحی باشد. پس از اتمام معالجه، درمان علت زمینه‌ای سکته نیز ضروری است زیرا از هر چهار بازمانده سکته، یک نفر در عرض پنج سال دچار سکته مغزی دیگری می‌شود.
- داروی ترومبولیتیک: برای باز کردن لخته‌های خون
- جراحی: در موارد ضروری
- درمان علت زمینه‌ای: برای جلوگیری از سکته مغزی دوم
نتیجه‌گیری
فلج بل و سکته مغزی هر کدام علائم و درمان‌های خاص خود را دارند. شناخت دقیق این علائم و مراجعه به موقع به پزشک می‌تواند کمک زیادی در جلوگیری از آسیب‌های بیشتر و بهبود سریع‌تر بیماران داشته باشد.
ارزیابی فلج بل و سکته مغزی
بیمار مبتلا به فلج بل می‌تواند دقیقاً همانند سکته، فلج شدن یکطرفه صورت، کاهش ریزش اشک، افتادگی در سمت فلج صورت، تکلم نامفهوم و سایر علائم سکته را تجربه کند.
از سوی دیگر، درست مانند علائم فلج بل، بیمار سکته مغزی می‌تواند سرگیجه، از دست دادن تعادل، پلک زدن چشم، تغییر در بینایی و مشکلات حسی را دارا باشد.
فرآیند ارزیابی
اگر بیماران علائم فلج بل یا سکته مغزی را از خود نشان دهند، از نوعی ارزیابی برای تشخیص دقیق آن‌ها استفاده می‌شود. در این ارزیابی، بررسی سابقه پزشکی بیمار و انجام معاینه فیزیکی و عصبی انجام می‌شود.
با معاینه عصبی، پزشک سطح هوشیاری بیمار و توانایی او را برای انجام حرکات صورت بررسی می‌کند. طی این معاینه، بررسی اعصاب جمجمه، ارزیابی شدت سکته مغزی و سایر آزمایشهای مربوط به علائم بیمار انجام می‌شود.
مراحل ارزیابی و تشخیص
- بررسی سابقه پزشکی:
- اطلاعات جامع در مورد علائم و نشانه‌های بیمار
- سابقه بیماری‌های قلبی، عروقی و عفونی
- معاینه فیزیکی:
- بررسی حرکات صورت
- ارزیابی تقارن صورت
- بررسی ترک‌های ریز و افتادگی چشم و دهان
- معاینه عصبی:
- بررسی سطح هوشیاری
- ارزیابی اعصاب جمجمه
- بررسی تست‌های عصبی
- آزمایشهای تکمیلی:
- الکترومیوگرافی (EMG): برای بررسی عملکرد اعصاب صورت
- تصویربرداری مغزی (مانند سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی): برای تشخیص دقیق‌تر سکته مغزی و افتراق آن از فلج بل
پس از انجام این مراحل، پزشک روش ایمن و مؤثری را برای کمک به بیمار در مدیریت علائم خود پیشنهاد می‌کند. سپس از آزمایشهای انجام‌شده برای تشخیص درست فلج بل یا سکته مغزی استفاده کرده و شروع به درمان علائم طولانی‌مدت بیمار می‌کند.
برای کسب مشاوره و رزرو وقت واتس اپ کلیک کنید
